براکت ارتودنسی با وارد آوردن فشار مداوم و یکنواخت دندانها را به موقعیت مناسب حرکت می دهد. براکتها و سیمها به دندانها متصل شده و نیرو را در جهت محدود و مشخصی (افقی) اعمال می کنند. اما در برخی شرایط لازم است دندانهای بالا و پایین نسبت به هم نیز حرکت کنند. در این شرایط کش پلاستیکی یا الاستیک به براکت دندانهای بالا و پایین متصل می شود و نیرو را در جهت موردنظر وارد می کند. به عنوان نمونه در بعضی موارد فک پایین باید نسبت به فک بالا حرکت کند تا دندانها در ردیف مناسب خود قرار بگیرند. این نیرو را براکت به تنهایی نمی تواند ایجاد کند بلکه براکت تنها دندانهای یک قوس دندانی را نسبت به هم حرکت می دهد.

ماهها یا حتی سالها درمان ارتودنسی به شکل براکت را تحمل کرده اید و حالا زمان آن رسیده که سیستم براکت از دندانها باز شده و خارج شود.مسلما اگر بدانید دقیقا چه کاری قرار است انجام شود، بهتر با دندانپزشک همکاری میکنید و آمادگی پیدا میکنید. در آوردن براکت کاری نسبتا سریع و بدون درد است. در واقع این کار از بسیاری از جنبه ها از گذاشتن براکت آسانتر است.
- در آوردن الاستیک ها
ترتیب مراحل در آوردن براکت برعکس گذاشتن آنهاست. بنابراین ابتدا کش یا الاستیکهای کوچک را که در اطراف هر براکت نصب شده تا سیم (آرچ وایر) را در جای خود نگه دارد، باید خارج شود. ارتودنتیست با استفاده از ابزار کوچک دندانپزشکی که قلابی در سر آن قرار دارد، با دقت هر بند را خارج میکند.

​استفاده از هدگیر همراه با براکت برای داشتن دندانهای صاف و مرتب، جفت شدن دندانها و تقارن لبخند باید از درمان ارتودنسی کمک بگیریم. در اکثر افراد، این کمک به شکل استفاده از براکت و سیم ارتودنسی است. براکت انواع مختلف فلزی (نوع مرسوم آن)، شفاف و نامرئی و سرامیکی دارد. اما برخی از مشکلات ارتودنسی به صورتی هستند که با براکت تنها نمیتوان آنها را حل کرد. برای این وضعیتها ممکن است نیاز به هدگیر باشد تا فشار بیشتری وارد شده و به حرکت دندانها و فک جهت داده شود. هدگیر چیست؟ هدگیر یک ابزار ارتودنسی است که در خارج از دهان بسته میشود تا دندانها را حرکت داده و رشد فک را هدایت کند. هدگیر ابزاری شامل سه بخش اصلی است: بندهایی که به دندانهای مولر (آسیای بزرگ) چسبانده میشوند، سیم U شکل که هدگیر را به بند متصل م...

​وقتی نوجوانان با ترسهای ناشی از خاطرات گذشته به مطب تخصصی ارتودنسی مراجعه می کنند، در مراجعات ماهیانه می آموزند که خود می توانند ضمن برقراری ارتباط با متخصص ارتودنسی و دستیاران، درمان ارتودنسی خود را پیگیری کنند. این آموزشها به رشد اجتماعی کودک نیز کمک می نماید. متاسفانه ترس از دندانپزشکی و یا کلا پزشک ریشه در کودکی دارد، برخی از والدین برای ترساندن کودکان و اجبار آنان به برخی کارها آنها را از واژه پزشک (دندانپزشک) می ترسانند، که این عمل در دراز مدت منجر به بروز نوعی بیماری به نام فوبیا (ترس از پزشک) می شود.بهترین روش برای رفع این ترس همراه بودن با یکی از دوستان جهت چکاب دندانپزشکی و مطلع کردن دندانپزشک از این ترس می باشد، چکاب دندانها از سالهای اولیه کودکی و رسیدگی مدام به آنها موجب داشتن ...

وسیع کردن کام (فک بالا) نوعی درمان ارتودنسی است که در موارد خاص استفاده می شود. با وسیع کردن کام یا سقف دهان، فضای قوس دندانی افزایش می یابد بنابراین فضای بیشتری برای دندانها ایجاد می گردد.
دلایل نیاز به وسیع کردن کام
وسیع کننده کام یا ماگزیلاری با پهن تر کردن فک بالا به ویژه در سنین کودکی، سه کار مهم انجام می دهد:
- اصلاح کراس بایت: دندانهای بالایی باید با فاصله اندکی جلوتر از دندانهای پایینی قرار بگیرند. در افرادی که فک بالا کوچک است، ممکن است سطح جونده دندانهای بالایی در پشت دندانهای پایینی و یا روی آنها قرار بگیرند. این وضعیت منجر به رشد نامتقارن فک پایین می شود و در نهایت اگر به موقع درمان نشود عدم تقارن چهره اتفاق می افتد.
- اصلاح یا کاهش بهم ریختگی و شلوغی دندانها: با وسیع کردن کام، فضای کافی برای دندانهای بالایی به وجود می آید و همه دندانها میتوانند در موقعیت مناسب و بدون کج شدگی رویش یابند.

درمان ارتودنسی را هر چه زودتر انجام دهید، در آینده کمتر به دندانپزشک مراجعه می کنید:

امروزه به والدین توصیه می شود درمان ارتودنسی فرزندشان را از سن 7 سالگی آغاز کنند. دکتر توماس کانجیالوسی می گوید: انجمن ارتودنتیستهای امریکا (AAO) توصیه می کند همه کودکان در سن 7 سالگی تحت غربالگری ارتودنسی قرار بگیرند. دندانهای دائمی معمولا در سن 6 یا 7 سالگی شروع به رویش می کنند. در این زمان است که مشکلات ارتودنسی خود را نشان می دهند.
چون استخوانها در این سن هنوز در حال رشد هستند، بهترین زمان برای ارزیابی وضعیت کودک و درمان، همین سن است. در این سن مشخص می شود کودک اکنون و یا در آینده نیاز به درمان ارتودنسی دارد یا خیر.
جذاب کردن براکتهای ارتودنسی:
برای این که کودکان به استفاده از براکت ارتودنسی ترغیب شوند، سازندگان آن اخیرا الاستیکهای رنگی و زیبا طراحی و وارد بازار کرده اند. الاستیکها، کشهای کوچکی هستند که سیمهای ارتودنسی را به براکتها متصل می کنند. کودکان می توانند رنگ الاستیک را خودشان انتخاب کنند. انتخاب رنگ الاستیک به بیمار امکان می دهد احساس کند در فرایند درمانی خود دخیل است.

آیا براکت درد ایجاد میکند؟ 

برخی افراد از سیم پیچی و براکت ارتودنسی گذاشتن در دهان میترسند و نگران درد آن هستند. اگر شما نیز جزء این دسته از افراد هستید، باید بدانید لازم نیست نگران باشید. ناراحتی ناشی از گذاشتن براکت و سیم ارتودنسی در دهان قابل مدیریت و موقتی است. در اینجا متوجه میشوید دقیقا چه انتظاری از این درمان باید داشته باشید:
- بلافاصله پس از کار گذاشتن براکت
هنگامی که براکت ارتودنسی در دهان قرار داده شده و به دندانها متصل میشود هیچ گونه دردی احساس نمی شود ولی پس از چند ساعت، درد خفیفی ممکن است تجربه کنید. در همان روزی که براکت گذاشته اید، ممکن است به آن عادت نداشته باشید و جویدن غذا برایتان کمی سخت باشد. شما می توانید از غذاهای معمولی استفاده کنید ولی بهتر است چند روز اول غذاهای نرمتر مانند ماست، سوپ، پنیر و ماکارونی مصرف کنید.
- سه روز اول پس از گذاشتن براکت
چون فشار ملایمی به دندانهایتان وارد میشود تا از جای خود به موقعیت مناسب حرکت کنند، ممکن است کمی احساس ناراحتی را تجربه کنید. با این حال خیلی زود به فشاری که از سیم ارتودنسی و الاستیک یا کش لیگاچور وارد میشود عادت میکنید. داروهای مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن معمولی نیز میتوانند در برطرف شدن ناراحتی در این مدت به شما کمک کنند. همچنین میتوانید مقداری موم به براکتها بمالید تا از تحریک بافتهای دهان که به اجزاء براکت برخورد میکنند، جلوگیری کنید. ارتودنتیست یا دستیاران تخصصی ارتودنسی به شما دستور العمل لازم را برای استفاده از موم میدهد. معمولا این ناراحتی ظرف 5 روز در اکثر بیماران برطرف میشود.

چگونه فاصله بین دندانها را از بین ببریم؟ 

دیاستم (diastema) به فاصله بین دو دندان گفته میشود. فاصله بین دندانها یا دیاستم اغلب در دو دندان جلویی فک بالا مشاهده میشود اما بین هر یک از دندانهای دیگر نیز ممکن است وجود داشته باشد.
چرا بین دندانها فاصله ایجاد میشود؟
- عدم هماهنگی اندازه استخوانهای فک با اندازه دندانها میتواند منجر به شلوغی و بهم ریختگی دندانها (و در نتیجه کج شدن آنها) و یا برعکس فاصله زیاد بین دندانها شود. اگر دندانها برای استخوان فک بیش از حد کوچک باشند بین دندانها فاصله باقی می ماند. اگر دندانها برای فک بیش از حد بزرگ باشند، دندانها یکدیگر را از جایگاه خود رانده و کج میشوند.
فاصله بین دندانها به دلایل دیگری نیز ممکن است ایجاد شود.
- گاهی اوقات برخی از دندانها ممکن است بیفتند یا کشیده شوند یا اندازه شان بیش از حد کوچک باشد. این حالت اغلب در دندانهای پیشین (incisors) فک بالا (دندانهای دو طرف دو دندان جلویی) اتفاق می افتد (تصویر بالا). این وضعیت باعث میشود بین دندانهای پیشین مرکزی (دو دندان جلویی) فاصله ایجاد شود.
- یکی دیگر از دلایل ایجاد دیاستم، بزرگ بودن فرنوم لبی است. فرنوم لبی یک تکه بافت کوچکی است که از سطح داخلی لب بالا به لثه (دقیقا در وسط دو دندان جلویی فک بالا) متصل میشود(تصویر بالا). در برخی شرایط فرنوم لبی بیشتر رشد میکند و بین دو دندان جلویی قرار میگیرد. در این حالت فرنوم مانع بسته شدن طبیعی فاصله بین این دو دندان میشود.

در مورد کیفیت درمان ، وسایل و تجربه ی همکاران نمی توانیم قضاوت کنیم ولی میتوانیم در مورد مطب تخصصی خود مطالبی را مطرح نماییم :

در مورد درمانهای ارتودنسی ، تجربه ی کاری یک متخصص می تواند در ارائه ی طرح درمان دقیق و ترسیم یک چشم انداز روشنی برای بیمار کمک کننده باشد.

اینجانب با سابقه ی 11 ساله ی ارائه ی درمانهای تخصصی ارتودنسی و همچنین 9 سال سابقه ی عضویت هیات علمی و 2 سال سابقه ریاست بخش ارتودنسی دانشگاه شیراز همچنان جوانترین دانشیار ایران می باشم.

اکنون بسیاری از دانشجویان اینجانب در کسوت متخصص ارتودنسی  و اعضای هیات عملی در نقاط مختلف کشور مشغول به کار هستند.

در مورد درمانهای زیبایی از جمله ارتودنسی یک دیدگاه جوانانه و به روز نیز بسیار مفید و ضروری است که سن و سال اینجانب و دستیارانم مؤید حضور این دیدگاه در مطب ما می باشد.

ارتودنسی علاوه بر اینکه به ردیف شدن دندانها منجر می شود. می تواند در طول مدت درمان، به افزایش اعتماد به نفس فرد نیز کمک نماید. مطالعات نشان دادند حتی در افرادی که ناهنجاری فکی دارند ، زمانی که براکتهای ارتودنسی بر روی دندانها قرار می گیرند، با اینکه هنوز نامرتبی دندانها و مشکلات فکی اصلاح نشده اند،میزان اعتماد به نفس فرد افزایش می یابد. در واقع صرفا حضور دستگاهای ارتودنسی این پیام را برای دیگران دارد که همه چیز، حتی ناهنجاریهای دندانی - فکی تحت کنترل می باشد.