کارهای دندانپزشکی از جمله روکش دندان، پر کردن دندان و درمان ریشه (عصب کشی) نیازمند بی حسی موضعی است که طی آن لبها، گونه و زبان بی حس می شوند. این بی حسی ممکن است دو یا چند ساعت پس از درمان باقی بماند. هنگامی که دهان و لبها بی حس می شوند صحبت کردن، خندیدن و نوشیدن دشوار می گردد.
پس از اتمام کار درمان دندانپزشکی تجویز دارویی به نام فنتولامین مسیلات (Phentolamine mesylate) میتواند حس دهان را به حالت طبیعی بازگرداند. مطالعات نشان میدهند فنتولامین مسیلات که به صورت تزریق پس از اتمام درمان دندانپزشکی به بیمار داده می شود می تواند بی حسی لبها، گونه و زبان را سریعتر (معمولا ظرف یک ساعت) بازگرداند. اگر درمان دندانپزشکی باعث درد استخوان یا بافت نرم بشود و بی حسی موضعی تا مدتی پس از درمان موجب بر طرف شدن درد باشد، استفاده از فنتولامین مسیلات توصیه نمی شود.
- مشاوره: در جلسه مشاوره با ارتودنتیست در مورد خواسته ها و نیازهای خود و روشهای درمانی صحبت می کنید.
- عکس سفالومتری: عکس پرتوی ایکس سفالومتری تصاویری هستند که به ارتودنتیست امکان می دهند بتواند ارتباط بین همراستایی فک و دندانها را مشاهده کند.
- عکس پانورامیک: در عکسهای پرتوی ایکس پانورامیک از دستگاه با تکنولوژی بالا استفاده می شود. این دستگاه سر شما را احاطه می کند تا تصاویری با جزئیات کامل از فک و دندانهای شما تهیه کند. این تصاویر به ارتودنتیست امکان می دهد بهترین تشخیص را داشته و بهترین گزینه را برای درمان شما توصیه کند.
- عکسهای رنگی ارتودنسی (فتوگرافی): عکسهای ارتودنسی شامل عکسهای خارج دهانی از دندانها و نیمرخ و همچنین عکسهای داخل دهانی است که از دندانها گرفته می شود.
دندان نهفته به دندانی گفته می شود که در زیر لثه مانده و بیرون نمی زند. دلایل ایجاد دندان نهفته یا نیمه بیرون زده به صورت زیر است:
- کمبود فضا در قوس دندانی (فک)
- هم راستا نبودن دندانها (دندانها از جای خود حرکت کرده یا چرخیده اند)
- کشمکش بر سر جایگاه (دندان دیگری در این مکان قرار دارد)
- آنکیلوز (هنگامی که دلایل دیگر نهفتگی دندان به موقع اصلاح نشده اند و ریشه های دندان زیر لثه مانده به استخوان پیرامون جوش می خورد و باعث چسبیدن دندان در همان ناحیه و در نتیجه بیرون نزدن یا نیمه بیرون زدن آن می شود).
دندانهایی که بیشترین نهفتگی را دارند دندانهای عقل (دندانهای آسیای انتهای دهان) هستند. دندان آسیای اول به نام مولر شش سالگی نیز شناخته می شود چرا که در سن 6 سالگی می روید و دندان آسیای دوم که در دوازده سالگی بیرون می زند نیز به عنوان مولر دوازده سالگی شهرت دارد. اگر دندان آسیای سوم (عقل) به صورت طبیعی رشد کند به آن مولر هجده سالگی نیز گفته می شود اما به ندرت فضای کافی برای بیرون زدن این دندان آخر دائمی وجود دارد بنابراین اغلب نهفته یا نیمه بیرون زده می شود.
شیار پوش یا فیشور سیلانت (Fissure sealant) به پوشش نازک پلاستیکی گفته می شود که روی سطح جونده دندانها قرار می گیرد (بخش سفید رنگدر شکل بالا). معمولا در دندانهای عقبی (دندانهای آسیا) از شیار پوش استفاده می شود تا از پوسیدگی دندان پیشگیری شود. شیار پوش به سرعت به شیارها و فرورفتگیهای دندان چسبیده و یک سپر محافظ بر روی مینای دندان تشکیل می دهد.
حتی اگر تا به حال تحت درمان ارتودنسی قرار نگرفته باشید، با سیم کشیدن دندانها یا براکت آشنایی دارید و می دانید درمان ارتودنسی برای صاف و همراستا کردن دندانها انجام می شود. در واقع برای صاف کردن دندانها (ortho به معنی صاف و dont به معنی دندان) انواع گوناگون وسیله و ابزار ارتودنسی وجود دارد که به طرق مختلف دندانها را حرکت می دهند. هنگامی که می خواهید دندانها را حرکت دهید یا موقعیت فک را تغییر دهید، باید از نقطه ثابتی کمک بگیرید که خود آن تحت تاثیر این نیرو حرکت نکند. این نقطه ثابت در ارتودنسی انکوریج (anchorage) یا لنگر گفته می شود و عملکرد آن دقیقا همانند لنگر کشتی است که در مقابل حرکت، مقاومت می کند. برای درک بهتر عملکرد لنگر ابتدا باید بدانید درمان ارتودنسی چگونه کار می کند.
درمان ارتودنسی در سالهای اخیر به شدت محبوبیت یافته است. ایجاد موقعیت دلخواه و مناسب برای دندانها با کمک شیارها و سیم براکت ارتودنسی به شکل چشمگیری توانایی ارتودنسی در بهبود نتایج درمان و کاهش دوره درمان را افزایش داده است. در مورد انواع مختلف براکت ارتودنسی تا کنون بسیار صحبت شده و مقالاتی منتشر شده است. با این حال سیم ارتودنسی (آرچ وایر) که در شیار براکت قرار می گیرد و نیرو را به دندان اعمال می کند از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در واقع این سیم ارتودنسی است که بار حرکت دادن دندان را به دوش می کشد.
سیم ارتودنسی در بیست سال اخیر تغییرات چشمگیری پیدا کرده است. جنس سیم از طلا به استیل ضد زنگ و نیز نیکل، بتا و مس تیتانیوم گسترش یافته است. شکل سطح مقطع سیم نیز از حالت گرد ، مربعی و مستطیلی به مسطح تکامل یافته است.
درمان ارتودنسی در سالهای اخیر به شدت محبوبیت یافته است. ایجاد موقعیت دلخواه و مناسب برای دندانها با کمک شیارها و سیم براکت ارتودنسی به شکل چشمگیری توانایی ارتودنسی در بهبود نتایج درمان و کاهش دوره درمان را افزایش داده است. در مورد انواع مختلف براکت ارتودنسی تا کنون بسیار صحبت شده و مقالاتی منتشر شده است. با این حال سیم ارتودنسی (آرچ وایر) که در شیار براکت قرار می گیرد و نیرو را به دندان اعمال می کند از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در واقع این سیم ارتودنسی است که بار حرکت دادن دندان را به دوش می کشد. سیم ارتودنسی در بیست سال اخیر تغییرات چشمگیری پیدا کرده است. جنس سیم از طلا به استیل ضد زنگ و نیز نیکل، بتا و مس تیتانیوم گسترش یافته است. شکل سطح مقطع سیم نیز از حالت گرد ، مربعی و مستطیلی به مسط...
بسیاری از افراد هنگامی که به دندانپزشک مراجعه می کنند، به آنها گفته می شود باید دندان عقلشان را بکشند در حالی که ممکن است حتی درد هم نداشته باشند. در این صورت چرا دندان عقلی که درد نمی کند، باید کشید؟
امروزه جراحی خارج کردن دندان عقل یک درمان دندانپزشکی متداول و استاندارد است. طبق یک پژوهش هر ساله از هر 5 میلیون نفر ده میلیون دندان عقل کشیده می شود. در بیش از 60 درصد از این موارد کشیدن دندان عقل ضرورت ندارند.
اقدامات پیشگیرانه دندانپزشکی
تنها این که دندان عقل درد نمی کند، به این معنی نیست که هیچ مشکلی هم ایجاد نمی کند. ممکن است دندان عقل نهفته یا نیمه نهفته شده باشد. به این معنی که نمی تواند کامل از فک بیرون بزند و وارد فضای دهان شود. ممکن است دهان کوچک بوده و فضایی برای بیرون زدن دندان عقل نداشته باشد و یا این که دندان عقل نسبت به دندانهای مجاور زاویه نامناسبی دارد. در این شرایط دندان عقل در صورتی که بیرون کشیده نشود به دندانهای مجاور صدمه می زند.
متاسفانه هیچ راهی برای بازگرداندن این لایه محافظ وجود ندارد. لایه مینا سلولهای زنده ندارد بنابراین نمی تواند خود را ترمیم و بازسازی کند. در نتیجه هر گونه آسیبی که به آن وارد شود دائمی خواهد بود. نگران نباشید، اگر چه شما نمی توانید مینای فرسایش یافته را بازگردانید یا جایگزین کنید اما چند روش برای درمان و محافظت از ناحیه آسیب دیده وجود دارد.
چگونه مینای دندان ترمیم می شود؟
دو روش اصلی برای ترمیم مینای دندان فرسایش یافته توسط دندانپزشک جود دارد:
- باندینگ دندان- در موارد فرسایش خفیف مینا از روش باندینگ برای پوشاندن آن ناحیه استفاده می شود. در این روش زیبایی رزین همرنگ دندان بر روی سطح آسیب دیده مالیده می شود.
مینای دندان سخت ترین ماده در بدن انسان است که روی دندانها را پوشانده و از آنها در مقابل آسیب ها و پوسیدگی دندان محافظت می کند. معمولا به مرور زمان به واسطه عادات غذایی و بهداشتی نامناسب این لایه محافظ دندان از بین می رود. دلایل از بین رفتن مینای دندان بیشتر اسیدی شدن محیط دهان و همچنین فشارهایی است که به آن وارد می شود (مانند دندان قروچه). در اینجا به عوارض و علائم فرسایش مینا و روشهای درمان آن می پردازیم.
اکنون که متوجه اهمیت مینای دندان شده اید، باید علائمی را بشناسید که نشان می دهند مینای دندانتان سالم است یا خیر. همچنین در اینجا با عوارض فرسایش دندان آشنا می شوید. علائم از بین رفتن مینای دندان به صورت زیر است: