ارتودنسی ثابت
همه چیز درباره ارتودنسی ثابت
با گذشت زمان، ترمیم دندانهای خراب و با مشکلات ارگونومیکی، تبدیل به یک نیاز اساسی در زندگی افراد شده است. ارتودنسی ثابت یکی از روشهای موثر و پرکاربرد برای اصلاح مشکلات دندانی و فکی میباشد. در این مقاله، به بررسی جزئیات و اطلاعات کاملی درباره ارتودنسی ثابت می‌پردازیم. ما به شما نکات مهمی راجع به فرایند، فواید، نکاتی که باید در نظر داشته باشید و پاسخ به برخی از سوالات رایج در مورد ارتودنسی ثابت را می‌دهیم.
ارتودنسی ثابت چیست؟
ارتودنسی ثابت یک روش درمانی است که برای ترمیم و اصلاح مشکلات دندانی و فکی استفاده می‌شود. در این روش، اپاراتوس‌های ثابت و غیرقابل جابجایی مانند براکت‌ها و قوس‌ها بر روی دندانها قرار می‌گیرند و با اعمال نیرو، دندانها را به جای خود حرکت می‌دهند تا ترمیم و بهبود صحیحی بدست آید. این روش توسط ارتودنتیستان که تخصص در زمینه ترمیم و بهبود ساختار دندانها و فک‌ها دارند، انجام می‌شود. با استفاده از ارتودنسی ثابت، مشکلاتی مانند دندانهای جلو بزرگ، فک عقب‌تر یا جلوتر، عدم تناسب در ساختار صورت و عملکرد غیرطبیعی دهان قابل ترمیم و بهبود هستند. این روش به مدت زمانی معین، که بستگی به شدت مشکلات دندانی شما دارد، ادامه می‌یابد. در انتهای درمان، نتیجه نهایی به دست می‌آید و شما می‌توانید از لبخندی زیبا و سالم بهره‌مند شوید.
مزایای ارتودنسی ثابت
ارتودنسی ثابت یکی از روشهای پیشرفته و مؤثر درمانی برای ترمیم و بهبود مشکلات دندانی و فکی است. این روش دارای مزایای بسیاری است که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
- اصلاح مشکلات استخوانی: ارتودنسی ثابت قادر است مشکلاتی مانند فک بزرگ، فک عقب‌تر یا جلوتر و جلو بودن دندانها را ترمیم و بهبود ببخشد. با اعمال نیرو و حرکت مناسب، تناسب و هماهنگی بین دندانها و فک‌ها بهبود می‌یابد.
- بهبود عملکرد دندان: از طریق ارتودنسی ثابت، فشار بر روی دندانها به طور متوازن‌تر توزیع می‌شود. این امر باعث بهبود عملکرد دندان و تنظیم درست دهان می‌شود.
- بهبود عملکرد حرکتی دهان: اگر دندانها در جای نامناسبی قرار داشته باشند، عملکرد حرکتی دهان تحت تأثیر قرار می‌گیرد. ارتودنسی ثابت می‌تواند به تنظیم صحیح دندانها کمک کند و عملکرد حرکتی دهان را بهبود ببخشد.
- بهبود ظاهر و زیبایی: با ترمیم صحیح دندانها و تنظیم تناسب آنها با فک‌ها، ارتودنسی ثابت به شما کمک می‌کند تا ظاهر و زیبایی خود را بهبود بخشید. لبخندی زیبا و هماهنگ با سایر ویژگی‌های صورت، از جمله نتایج مثبت درمان ارتودنسی ثابت است.
- راحتی در مصرف غذا: با ترمیم دندانها و تنظیم صحیح، مصرف غذا برای شما راحت‌تر می‌شود. دندانهای درست ترتیب‌بندی شده و قابلیت هضم غذا بهبود می‌یابد.
- افزایش اعتماد به نفس: از جمله مزایای روانی درمان ارتودنسی ثابت، افزایش اعتماد به نفس و خودباوری است. با داشتن یک لبخند زیبا و دندانهای به‌هم‌رسانده، اعتماد به نفس شما در ارتفاع خواهد بود.
انواع براکت ارتودنسی ثابت
ارتودنسی ثابت از انواع مختلف براکت‌ها استفاده می‌کند. در زیر، به برخی از انواع معمول براکت‌های ارتودنسی ثابت اشاره می‌کنیم:
- براکت‌های فلزی: این نوع براکت‌ها از جنس فلزی مانند استیل یا آلیاژهای فلزی دیگر ساخته می‌شوند. براکت‌های فلزی معمولاً قیمت مناسبی دارند و می‌توانند در ترمیم و بهبود مشکلات دندانی مؤثر باشند.
- براکت‌های شفاف: این براکت‌ها از مواد شفاف مانند سرامیک یا پلیمرهای شفاف ساخته می‌شوند. براکت‌های شفاف به دلیل رنگ و شفافیت بیشتر، در طول درمان کمتر قابل مشاهده هستند و برای افرادی که از ظاهر براکت‌های فلزی ناراحتی می‌کنند، مناسب هستند.
- براکت‌های سامانه خودبند: این براکت‌ها دارای یک مکانیزم خودبند هستند که نیازی به استفاده از چسب برای اتصال به دندان ندارند. این نوع براکت‌ها به سرعت و راحتی در نصب و جابجایی کمک می‌کنند.
- براکت‌های سفید رنگ: این براکت‌ها از جنس مواد شفاف یا سفید رنگ ساخته می‌شوند و با رنگ دندانها هماهنگ می‌شوند. براکت‌های سفید رنگ در اثر شباهت رنگی با دندانها، کمتر قابل مشاهده هستند و از لحاظ ظاهری جذابیت بیشتری دارند.
- براکت‌های زبانی: این براکت‌ها روی سطح داخلی دندانها (سطح مخروطی داخلی) قرار می‌گیرند. این نوع براکت‌ها به خصوص برای افرادی که از داشتن براکت‌ها در جلوی دندانها ناراحتی می‌کنند، مناسب هستند.
فرایند ارتودنسی ثابت
فرایند ارتودنسی ثابت از چند مرحله تشکیل شده است. در ادامه به توضیح هر یک از این مراحل خواهیم پرداخت:
- مشاوره: در این مرحله، ارتودنتیست شما با شما ملاقات می‌کند و ابتدا تاریخچه پزشکی و دندانی شما را بررسی می‌کند. سپس با توجه به مشکلات دندانی و فکی شما، طرح درمانی را برایتان تهیه می‌کند. در این مرحله، می‌توانید سوالات خود را مطرح کنید و اطلاعات لازم را درباره روش‌ها و هزینه‌های مربوطه بدست آورید.
- نصب براکت: در این مرحله، براکت‌ها که قطعات کوچکی هستند، روی دندانها قرار می‌گیرند و با استفاده از چسب، به دندانها متصل می‌شوند. این براکت‌ها به کمک سیم‌ها و اتصالات، برای اعمال نیرو به دندانها استفاده می‌شوند. این مرحله نیاز به دقت و حوصله دارد تا براکت‌ها به درستی روی دندانها قرار گیرند.
- تعیین قوس: در این مرحله، قوس‌ها از طریق براکت‌ها عبور می‌کنند و با اعمال نیرو، دندانها را به جای خود حرکت می‌دهند. قوس‌ها به مرور زمان تعدیل می‌شوند تا ترمیم صحیح دندانها به دست آید. این تعیینات و تعدیلات ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد تا به نتیجه نهایی برسید.
- تعدیلات و تنظیمات: در طول درمان، ارتودنتیست شما قوس‌ها و براکت‌ها را تعدیل می‌کند تا به ترمیم درست دندانها برسد. ممکن است در این مرحله تغییراتی در نوع و شکل براکت‌ها صورت بگیرد تا نتیجه بهبود یابد.
- مراقبت و نگهداری: پس از پایان درمان ارتودنسی ثابت، مراقبت و نگهداری صحیح دندانها از اهمیت بالایی برخوردار است. ارتودنتیست شما راهنمایی‌های لازم را برای نگهداری درست دندانها و استفاده از ابزارهای پاک‌کننده مخصوص براکت‌ها و قوس‌ها ارائه می‌دهد. همچنین، مراجعه‌های منظم به ارتودنتیست برای بررسی و تعدیلات لازم از اهمیت بالایی برخوردار است.
تفاوت ارتودنسی ثابت و متحرک چیست؟
تفاوت اصلی بین ارتودنسی ثابت و متحرک در روش درمانی و نوع اپاراتوس‌هایی است که استفاده می‌شود. در ادامه به توضیح این تفاوت‌ها می‌پردازیم:
ارتودنسی ثابت:
ارتودنسی ثابت از براکت‌ها و قوس‌های ثابت استفاده می‌کند.
براکت‌ها روی سطح دندانها قرار می‌گیرند و با استفاده از چسب به دندانها متصل می‌شوند.
قوس‌ها بر روی براکت‌ها قرار می‌گیرند و با اعمال نیرو، دندانها را به جای خود حرکت می‌دهند.
این نوع ارتودنسی برای درمان مشکلاتی مانند دندانهای جلو بزرگ، فک عقب‌تر یا جلوتر و تناسب نادرست دندانها مناسب است.
ارتودنسی ثابت بیشتر در درمانهای بلند مدت و پیچیده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نیازمند مراقبت و نگهداری ویژه است و ممکن است باعث محدودیت‌هایی در مصرف غذاها شود.
ارتودنسی متحرک:
ارتودنسی‌متحرک از اپاراتوس‌هایی استفاده می‌کند که قابل جابجایی هستند.
اپاراتوس‌ها شامل اسپیسر‌ها، ریتنرها، پلیت‌ها و آقای‌ها است.
این نوع ارتودنسی معمولاً در موارد ساده‌تر و کوتاه‌مدت مورد استفاده قرار می‌گیرد، مانند اصلاح تراکم دندانی در دوران رشد و تکمیل رشد.
اپاراتوس‌ها قابل جابجایی هستند و ممکن است برای تنظیم و تعدیل به صورت منظم تغییر کنند.
مزیت اصلی ارتودنسی متحرک در قابلیت تنظیم و تغییر آسان است.
نیازمند مراقبت و نگهداری منظم است و ممکن است نیازمند مدت زمان بیشتری برای بهبود مشکلات دندانی باشد.
با توجه به شرایط و نیازهای هر فرد، ارتودنتیست تصمیم می‌گیرد که از روش ارتودنسی ثابت یا متحرک استفاده شود. همچنین، در مواردی ممکن است از ترکیبی از این دو روش برای بهترین نتیجه استفاده شود.
ارتودنسی ثابت:
ارتودنسی ثابت از براکت‌ها و قوس‌های ثابت استفاده می‌کند.
براکت‌ها روی سطح دندانها قرار می‌گیرند و با استفاده از چسب به دندانها متصل می‌شوند.
قوس‌ها بر روی براکت‌ها قرار می‌گیرند و با اعمال نیرو، دندانها را به جای خود حرکت می‌دهند.
این نوع ارتودنسی برای درمان مشکلاتی مانند دندانهای جلو بزرگ، فک عقب‌تر یا جلوتر و تناسب نادرست دندانها مناسب است.
ارتودنسی ثابت بیشتر در درمانهای بلند مدت و پیچیده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نیازمند مراقبت و نگهداری ویژه است و ممکن است باعث محدودیت‌هایی در مصرف غذاها شود.
ارتودنسی متحرک:
ارتودنسی‌متحرک از اپاراتوس‌هایی استفاده می‌کند که قابل جابجایی هستند.
اپاراتوس‌ها شامل اسپیسر‌ها، ریتنرها، پلیت‌ها و آقای‌ها است.
این نوع ارتودنسی معمولاً در موارد ساده‌تر و کوتاه‌مدت مورد استفاده قرار می‌گیرد، مانند اصلاح تراکم دندانی در دوران رشد و تکمیل رشد.
اپاراتوس‌ها قابل جابجایی هستند و ممکن است برای تنظیم و تعدیل به صورت منظم تغییر کنند.
مزیت اصلی ارتودنسی متحرک در قابلیت تنظیم و تغییر آسان است.
نیازمند مراقبت و نگهداری منظم است و ممکن است نیازمند مدت زمان بیشتری برای بهبود مشکلات دندانی باشد.
با توجه به شرایط و نیازهای هر فرد، ارتودنتیست تصمیم می‌گیرد که از روش ارتودنسی ثابت یا متحرک استفاده شود. همچنین، در مواردی ممکن است از ترکیبی از این دو روش برای بهترین نتیجه استفاده شود.
نکاتی درمورد ارتودنسی ثابت M.B.T
دندانپزشک عمومی که دروه های کوتاه مدت ارتودنسی ثابت را گذرانده اند و اکنون با روش M.B.T به درمان بیماران مشغولند لازم است به چند نکته توجه نمایند: در کتاب و دوره های مجاز و غیرمجاز (!) آموزش ارتودنسی ثابت M.B.T مرحله ی پس از سیمهای NiTi روند را سیمهای چهارگوش توضیح داده و مرحله ی طولانی بستن فضا را روی سیمهای ٢٥*١٩ شرح می دهند. اما باید توجه بفرمایید که تحقیقات نشان داده اند که باقی ماندن طولانی مدت این سیمهای سنگین می تواند موجب تحلیل ریشه ی دندانهای قدامی شود. توصیه کاربردی: پس از سیم ١٦ نیتی که دندانها را ردیف می نماید می توانید از این ترتیب استفاده کنید: ١٦ استیل- ١٨ استیل-٢٢*١٦ استیل: می توان بخشی از فضا بستن را روی دو سیم اخیر انجام داد.
البته اگر level دندانها و یا torque آنها دارای اشکال بود باید روی سیمهای ٢٥*١٧ نیتی و سپس استیل ایرادات برطرف شود. اگر نیروها کنترل شده باشد پس از بستن فضاها در صورت نیاز به اصلاح شیب دندانها، یک دوره ی کوتاه مدت ٢٥*١٩ نیتی یا استیل کفایت می کند.
البته اگر level دندانها و یا torque آنها دارای اشکال بود باید روی سیمهای ٢٥*١٧ نیتی و سپس استیل ایرادات برطرف شود. اگر نیروها کنترل شده باشد پس از بستن فضاها در صورت نیاز به اصلاح شیب دندانها، یک دوره ی کوتاه مدت ٢٥*١٩ نیتی یا استیل کفایت می کند.
چه زمانی برای شروع درمان ثابت ارتودنسی مناسب است؟
تا هر سنی که لثه ها سالم باشند می توان درمان ارتودنسی انجام داد. البته بهترین زمان برای گذاشتن دستگاههای ارتودنسی، توسط متخصص ارتودنسی (اُرتودنتیست) تعیین می‌شود. اولین سن برای انجام یك معاینه ارتودنسی، 7-6 سالگی، هم زمان با رویش اولین دندانهای دائمی‌است. زمان مناسب دیگر برای معاینه ارتودنسی، سن 12-10 سالگی، قبل از اینكه دندانهای دائمی‌بطور كامل رویش یابند، میباشد. آن دسته از كودكانی كه مشكلات تكاملی فکی دارند، باید از 3-2 سالگی تحت مشاوره ارتودنسی قرار گیرند.
متخصص ارتودنسی با درمان زود هنگام بیماران، ممکن است درمان آینده کودکان را كوتاه تر و آسانتر نماید.
یكی از روشهای درمانی مناسب در سنین كودكی، خارج کردن برخی از دندانهای شیری است. با انجام به موقع این درمان، از شدت نامرتبی های دندانی و نیاز به درمان های تخصصی ارتودنسی در آینده كاسته می شود.
سوالات متداول درباره ارتودنسی ثابت
آیا ارتودنسی ثابت دردناک است؟
به طور کلی، در طول درمان ارتودنسی ثابت، ممکن است احساس درد و ناراحتی وجود داشته باشد. اما این درد معمولاً طی چند روز اول بعد از نصب براکت‌ها کاهش می‌یابد و شما به آن عادت می‌کنید.
آیا می‌توانم غذاهای سفت را با ارتودنسی ثابت مصرف کنم؟
در طول درمان، توصیه می‌شود از غذاهای سفت و سخت خودداری کنید. زیرا ممکن است براکت‌ها و قوس‌ها خراب شوند و درمان به تعویق بیفتد. بهتر است از غذاهای نرم و غیرخرد کننده استفاده کنید.
چه مدت زمان لازم است تا نتیجه نهایی درمان ارتودنسی ثابت به دست آید؟
مدت زمان لازم برای درمان ارتودنسی ثابت، بستگی به شدت مشکلات دندانی شما دارد. معمولاً این درمان بین 1 تا 3 سال طول می‌کشد، اما ممکن است در موارد پیچیده‌تر، طولانی‌تر باشد.
آیا نیاز به نگهداری و مراقبت خاصی پس از پایان درمان وجود دارد؟
بله، برای حفظ نتیجه درمان ارتودنسی ثابت، شما باید به مراقبت‌های ویژه‌ای از دندانهای خود رسیدگی کنید. مهمترین نکته این است که رعایت مراجعه‌های منظم به ارتودنتیست و استفاده صحیح از راهنماها و ابزارهای پاک‌کننده را رعایت کنید.
به طور کلی، در طول درمان ارتودنسی ثابت، ممکن است احساس درد و ناراحتی وجود داشته باشد. اما این درد معمولاً طی چند روز اول بعد از نصب براکت‌ها کاهش می‌یابد و شما به آن عادت می‌کنید.
آیا می‌توانم غذاهای سفت را با ارتودنسی ثابت مصرف کنم؟
در طول درمان، توصیه می‌شود از غذاهای سفت و سخت خودداری کنید. زیرا ممکن است براکت‌ها و قوس‌ها خراب شوند و درمان به تعویق بیفتد. بهتر است از غذاهای نرم و غیرخرد کننده استفاده کنید.
چه مدت زمان لازم است تا نتیجه نهایی درمان ارتودنسی ثابت به دست آید؟
مدت زمان لازم برای درمان ارتودنسی ثابت، بستگی به شدت مشکلات دندانی شما دارد. معمولاً این درمان بین 1 تا 3 سال طول می‌کشد، اما ممکن است در موارد پیچیده‌تر، طولانی‌تر باشد.
آیا نیاز به نگهداری و مراقبت خاصی پس از پایان درمان وجود دارد؟
بله، برای حفظ نتیجه درمان ارتودنسی ثابت، شما باید به مراقبت‌های ویژه‌ای از دندانهای خود رسیدگی کنید. مهمترین نکته این است که رعایت مراجعه‌های منظم به ارتودنتیست و استفاده صحیح از راهنماها و ابزارهای پاک‌کننده را رعایت کنید.
درمانهای ارتودنسی دردی مانند درد تزریق ندارند بلکه فقط برای یک تا دو روز بعد از هر ویزیت، دندانها کمی حساس می شوند. به مرور که درمان ارتودنسی پیش می رود از این حساسیت نیز کاسته می شود. در مواردی که این حساسیت در 2-1 روز اول آزار دهنده باشد می توان از استامینوفن استفاده نمود. هر چند در این موارد اگر دارویی نیز مصرف نشود پس از سپری شدن 2-1 روز این حساسیت خود به خود برطرف می شود.