در گذشته برای گرفتن عکس پرتوی ایکس از فیلم استفاده می‌شد. این فیلم مشابه همان فیلم‌هایی بود که در دوربین عکاسی و فیلم‌برداری مورد استفاده قرار می‌گرفت. به این صورت که باید به درستی و با دقت در اتاقی تاریک ظاهر می‌شد. با پیشرفت تکنولوژی، عکس پرتوی ایکس دیجیتالی وارد دنیای دندانپزشکی شد. در عکس‌های دیجیتالی به جای فیلم، از حسگرهای دیجیتالی برای ایجاد و ثبت تصویر استفاده می‌شود.

عکس پرتوی ایکس که به عنوان رادیوگراف شناخته می‌شود، بخش مهمی از تشخیص و درمان دندانپزشکی در دنیای امروزی است. اگرچه عکس پرتوی ایکس یک ابزار تشخیصی است، اما یکی از ابزارهای پیشگیری نیز به شمار می‌آید و به دندانپزشک کمک می‌کند مشکلات احتمالی دندانی را پیش از بروز مشکلات جدی در آینده شناسایی و درمان نماید.
پرتوی ایکس چه چیزهایی را نشان می‌دهد؟
عکس داخل دهانی پرتوی ایکس متداول‌ترین نوع رادیوگرافی در دندانپزشکی است. عکس پرتوی ایکس می‌تواند جزئیات خوبی در مورد دندان‌ها، استخوان و بافت‌های پیرامون دهان ارائه کند. برای موارد زیر از عکس پرتوی ایکس استفاده می‌شود:
- شناسایی پوسیدگی دندان
- بررسی ریشه‌ های دندان
- بررسی سلامت استخوان اطراف دندان
- تشخیص و شناسایی بیماریهای لثه
- مشاهده وضعیت دندان‌های در حال رشد

توجه داشته باشید این اطلاعات مربوط به کودکان است و شامل بزرگسالان نمی‌شود.
فشار زبان (الگوی غیرطبیعی بلع) به وضعیتی گفته می‌شود که در آن فرد در هنگام بلعیدن زبان را به جای کام، به دندان‌ها فشار می‌دهد. در حالت طبیعی بلع، میانه زبان باید در سقف دهان جای بگیرد نه بین دندان‌ها . قرار دادن زبان بین دندان‌ها باعث می‌شود دندان‌ها به جلو رانده شوند.
فشار زبان و ناهنجاری عضله صورت همه بخشی از محیط عملکردی - عضله ای پیچیده‌ای هستند که می‌تواند مشکلات زیادی در زمینه ارتودنسی ایجاد نماید. اگر مشکلات عملکردی - عضله ای به خوبی درمان نشود، درمان ارتودنسی ممکن است با شکست مواجه شود.
عمل بلع در طول شبانه روز 2000 مرتبه اتفاق می‌افتد. در هر بار بلع، زبان می‌تواند فشار لحظه ای معادل نیم تا دو و نیم کیلوگرم به ساختارهای پیرامون دهان وارد نماید. این فشار، می تواند استخوان و دندان‌ها را به سمت جلو یا دور از هم هل ‌دهد. بلع غیرطبیعی می تواند باعث ‌شود دندان‌ها به موقعیت نادرست جابه‌جا شوند و رشد صورت و دندان‌ها انحراف پیدا کند و از حالت طبیعی خارج شود.

تکنولوژیهای جدید تغییرات زیادی در نتایج درمانهای دندانپزشکی حاصل کرده است. انکوریج یا تکیه گاه موقتی (TAD) اگر چه روش جدیدی محسوب نمی شود و استفاده از آن از سال 1980 آغاز شده است اما امروزه بسیار گستردگی و پذیرش بیشتری یافته و از امکانات جدیدتری برای آن استفاده می شود. فواید تکیه گاه موقتی در ارتودنسی شگفت انگیز است. در اینجا نگاه دقیق تری به تکیه گاه ارتودنسی خواهیم داشت.
تکیه گاه موقتی چیست؟
تکیه گاه موقتی ارتودنسی یک پیچ کوچک مانند ایمپلنت دندان است که از آلیاژ تیتانیوم ساخته می شود. همان طور که از نام تکیه گاه موقتی پیداست به صورت موقتی (چند ماهه) در ارتودنسی از آن استفاده شده و سپس خارج می شود. عملکرد تکیه گاه موقتی، ایجاد نقطه ای ثابت است که اجزایی مانند دندانها موقعیتشان نسبت به این نقطه ثابت تغییر می کند (شکل بالا).

کاشت ایمپلنت دندان و درمان ارتودنسی هر دو بهبود قابل توجهی در زیبایی لبخند و عملکرد جویدن ایجاد می کنند. گاهی اوقات برای دستیابی به بهترین نتیجه از هر دو درمان ایمپلنت و ارتودنسی استفاده می شود. در مواردی که بیمار می خواهد هر دو درمان را انجام دهد، مسئله زمان بندی و تقدم و تاخر درمانها اهمیت زیادی پیدا می کند.
ابتدا ارتودنتیست و جراح دهان باید وضعیت دهان بیمار را ارزیابی کرده و برنامه ریزی درمانی برای ایمپلنت و ارتودنسی انجام دهند. در اکثر موارد بیمار باید ابتدا ارتودنسی کند تا فضای کافی برای کاشت ایمپلنت دندان فراهم گردد. به خصوص در مواردی که دندانهای مجاور جای خالی به سمت جای خالی کج شده اند و فضا را محدود ساخته اند، این موضوع اهمیت ویژه ای پیدا می کند. به علاوه دندانهایی که به شدت ناهمراستا شده و از ردیف خارج شده اند باید پیش از کاشت ایمپلنت صاف و ردیف شوند تا بتوان ایمپلنت را در بهترین موقعیت کاشت.