آشنایی با مهارت و توانایی های متخصص ارتودنسی

اصلاح و درمان ناهنجاری های دندان در حیطه وظایف متخصص ارتودنسی قرار دارد. این متخصص، با گذراندن دوره سه ساله تخصص، دارای مهارت در برطرف کردن عیوب و ناهنجاری های فک و دندان است. ارتودنتیست با توجه به نیاز بیمار ازروش های مختلف برای نصب بریس ها استفاده می کند. هدف این مقاله، گامی در جهتآشنایی با مهارت و توانایی های متخصص ارتودنسی است. 

متخصص ارتودنسی (ارتودنتیست) 

متخصص ارتودنسی یا ارتودنتیست پزشکی است که پس از گذراندن دوره 6 ساله عمومی و کسب تجربیات بالینی با گذاراندن دوره سه ساله تخصص و ارائه پایان نامه ای موفق در زمینه ارتودنسی می تواند به درمان ناهنجاری های فک و دندان بپردازد. علاوه بر این، ارتودنتیست باید همواره دانش و اطلاعات خود را بروزرسانی کند. در نتیجه او باید در دوره های کارآموزی حرفه ای شرکت کند. به دلیل اهمیت انتخاب متخصص مناسب در درمان ناهنجاری های فک و دندان، این مقاله را به بحث آشنایی با مهارت و توانایی های متخصص ارتودنسی اختصاص دادیم.  

تاریخچه ارتودنسی در ایران 

از سال 1366 برای اولین بار تخصص ارتودنسی به دوره تخصص های دندانپزشکی اضافه شده است. البته از اواخر دهه 50، به دلیل گسترش مفاهیم ارتودنسی و افزایش آگاهی عمومی، زمینه برای آغاز فعالیت ارتودنتیست ها در ایران مهیا شد. همانطور که اشاره کردیم پس از اتمام دوره 6 ساله، دندانپزشک با شرکت در آزمون دستیاری و سپس گذراندن دوره سه ساله تخصص می تواند به عنوان متخصص ارتودنسی فعالیت کند. در این مرحله است که متخصص می تواند به درمان انواع ناهنجاری های ژنتیکی، مادرزادی و سایر ناهنجاری های فک و دندان بپردازد. حدود دو درصد از دندانپزشکان فعال در ایران دارای تخصص در حوزه ارتودنسی و درمان ناهنجاری دندانی هستند.  

تفاوت دندانپزشک عمومی و متخصص ارتودنسی 

با توجه به شباهت بین کار دندانپزشک عمومی و ارتودنتیست، در ظاهر نمی توان تفاوت این دو شغل را تشخیص داد.اما دندانپزشک و ارتودنتیست از نظر درجه، مهارت و خدماتی که به بیماران ارائه می دهند تفاوت دارند. دندانپزشک فردی است که با گذراندن دوره 6 ساله عمومی دندانپزشکی می تواند فعالیت های نظیر موارد روبرو را انجام دهد: درمان عمومی دندان مانند پر کردن، کشیدن، عصب کشی، پروتزهای دندانی، و جرم گیری. به یاد داشته باشید که درمان ناهنجاری فک و دندان در حیطه تخصص دندانپزشک عمومی قرار ندارد. اما ارتودنتیست متخصصی است که از مهارت کفی برای درمان انواع ناهنجاری های فک، دندان و دهان برخوردار است.  

چه زمانی باید به متخصص ارتودنسی مراجعه کرد؟ 

• اگر دندان ها شیری فرد به هر دلیلی زودتر یا دیرتر از موعد بیفتند
• افراد مبتلا به دندان های بیرون زده، دندان های نامرتب یا دندان های خارج از قوس
• بروز هر نوع انحراف در فک یا ایجاد صدا در حین باز و بسته کردن دهان
• مشکل در تکلم
• هر نوع تماس دندان با سقف دهان یا گاز گرفتن گونه ها در حین غذا خوردن یا حرف زدن
• وجود فاصله بین قوس های دندانی در حین بسته بودن دهان
• نامتعادل بودن صورت

در صورت بروز هر یک از موارد فوق، فرد برای درمان باید در اولین فرصت به ارتودنتیست مراجعه کند.

انواع ارتودنسی

در این مقاله با توجه به تفاوت در نوع بیماری، باید روش درمانی مختلفی برای درمان افراد مختلف بکار گرفته شود. انواع ارتودنسی عبارتند از:

• ارتودنسی ثابت

در این روش، براکت ها بر روی دندان چسبانده شده و سپس با استفاده از یک سیم، براکت ها به هم متصل می شود. علاوه بر این، کش های بسیار ظریفی نیز اطراف براکت ها قرار داده می شود. اما این کش ها در هر جلسه درمان تعویض می شوند. برای خروج براکت های ثابت باید حتما از متخصص استفاده شود.

• ارتودنسی متحرک

در روش متحرک، برای خروج براکت ها به متخصص نیاز نیست. بلکه بیمار می تواند در زمان خوردن غذا، دستگاه را از دهان خارج کرده و دوباره آن را در جای خود قرار دهد. این دستگاه غالبا دارای یک صفحه پلاستیکی دارای سیم می باشد. که با استفاده از آن دندان به آرامی و با فشار ثابت حرکت می کنند.

• ارتودنسی نامرئی

در این نوع ارتودنسی، بریس ها در قسمت داخلی دهان نصب می شوند. یا اینکه از بریس های شفاف یا سرامیکی استفاده خواهد شد. این روش برخلاف ارتودنسی های معمولی در ظاهر دندان تغییری ایجاد نمی کند. این روش برای بزرگسالان یا افرادی که تمایل ندارند بر روی دندان آنها چسبانده شود، بکار می رود.