درمان ارتودنسی: موقعیت فک چگونه مشخص می شود؟

آنالیز بایت چیست؟
آنالیز بایت (bite analysis) عملی است که برای تعیین موقعیت فک پایین نسبت به فک بالا انجام می شود. از لحاظ جایگاه فک پایین و بالا نسبت به هم، فک پایین موقعیت ثابتی ندارد. به طوری که بر اساس داده های به دست آمده از گیرنده های کوچک موجود در سیستم پریودنتال، سیستم عضلات و مفصل فک، بهترین حالت برای آن بارها و بارها توسط مغز مجددا محاسبه می شود. بنابراین سیستم جویدن میتواند به سرعت با ساییدگی دندانها و از دست دادن دندان خود را تنظیم کند. در بیشتر موارد شما تنها صبح هنگام متوجه پدیده تغییر موقعیت فک پایین می شوید. بسیاری از افراد شبها با دهان باز می خوابند بنابراین محاسبه موقعیت بهینه فک پایین در مغزشان پاک می شود. نتیجه این است که این افراد صبح هنگام احساس می کنند دندانهایشان بر روی هم تنظیم نیستند. تنها پس از چند بار حرکت جویدن، مغز موقعیت درست فک را بازشناسایی می کند. این کار بر اساس داده های گیرنده های حساس انجام می شود و به این صورت می توانید روزتان را با موقعیت درست دندانها ادامه دهید. اگر فک پایین در موقعیت نامناسبی فشار وارد کند ( مثلا به علت پرکردگی یا روکش (پروتز) دندانی نامناسب)، می تواند درد صورت، درد مفصل فک و حتی سردرد به دنبال داشته باشد.
در افرادی که مجموعه دندانهایشان کامل است، موقعیت فک به واسطه دندان بندی تعیین می شود. در افرادی که دندانهای بسیار کمی در دهانشان وجود دارد و یا اصلا دندان ندارند، دندانپزشک نیاز به اطلاعاتی راجع به چگونگی موقعیت فکها نسبت به هم دارد تا بتواند پروتز دندانی مناسبی آماده کند. آنالیز بایت ارتباط فکها نسبت به هم را به دندانپزشک نشان می دهد.

آنالیز بایت چگونه انجام می شود؟
تکنیکهای متعددی برای آنالیز بایت وجود دارد. یکی از آنها به این صورت است که ابتدا بیمار به مدت ده دقیقه تکه ای پنبه را در دهان گاز می گیرد تا بخش حافظه در مغز دوباره برنامه ریزی شود.
پس از آن دندانپزشک فک پایین بیمار را به وسیله یک گیره مخصوصی می گیرد و آن را می بندد، به این ترتیب که فک پایین را به سمت جلو و بالا می کشد. این تکنیک تنها باید در بیمارانی استفاده شود که به علت کاهش شدید تعداد دندانها، قوس دندانی مشخصی ندارند و همچنین افرادی که موقعیت جدید فک پایینشان را نمی توانند مشخص کنند. در حین آنالیز بایت، یک ماده سیلیکونی خمیری شکل بین دو فک بی دندان یا کم دندان قرار داده می شود. بر اساس قالبی که از تیغه های فک در روی ماده سیلیکونی ایجاد می شود، تکنسین مدلی طراحی کرده و اسپلینت بایت را آماده می کند. با کمک اسپلینت بایت، آنالیز دوم بایت انجام می شود که در طی آن بیمار اسپلینت بایت را به جای خمیر سیلیکونی در دهان می گیرد. بنابراین موقعیت فک مشخص شده و حتی دقیق تر می شود.
در گذشته و حتی گاهی امروزه، فک پایین بسیاری از بیمارانی که دندان دارند، به وسیله دندان مصنوعی جدید و یا کاهش دندانها، به موقعیت دیگری هدایت می شود. معمولا این کار بیهوده است. آنالیز بایت در بیمارانی که دندانهای زیادی دارند و افرادی که مشکلی در بایت و دندانهایشان ندارند ضرورتی ندارد چرا که بایت هر فرد حاصل دندان بندی اوست.
اگر چه ممکن است موقعیت فک نسبت به حالت ایده آل انحراف داشته باشد اما این به خودی خود اهمیتی ندارد. بنابراین آنالیز بایت تنها زمانی معقول است که نقطه رفرنسی وجود نداشته باشد مثلا در مواردی که بیمار دندان ندارد یا بایت به شدت دچار مشکل شده است. در موارد بسیار نادر در بیمارانی که به طور کامل دندان دارند، بایت جدید باید مشخص شود. مثلا در افرادی که اختلالات مفصل فک و یا صورت دارند. در چنین مواردی دندانهای باقی مانده باید با وضعیت بایت جدید تنظیم شوند.

http://www.checkdent.com/dental-blog/bite-analysis.html?lang=en