شایعترین مشکلات دندانی نوزادان و کودکان کم سن

بسیاری از والدین در مورد رویش دندانهای کودک یا مسائل دیگر مربوط به دهان و دندان کودکشان سوالاتی دارند. در اینجا به متداولترین سوالات والدین درباره مشکلات دندانی کودکان می پردازیم.

• چه زمانی دندانهای نوزاد شروع به رویش می کنند؟

دندانهای شیری جنین در سه ماهه اول و دندانهای دائمی در سه ماهه دوم بارداری شروع به تشکیل شدن می کنند. به همین علت هر گونه اختلالی در سلامت مادر باردار می تواند باعث آسیب به دندانهای شیری و دائمی کودک شود.  برخی داروها مانند تتراسایکلین نیز ممکن است بر رنگ و تشکیل دندانها تاثیر بگذارند. بنابراین باید در استفاده از داروها در دوران بارداری بسیار دقت کنید و همیشه پیش از مصرف هر دارو یا گیاه دارویی با پزشک مشورت نمایید.

• از چه زمانی باید کودک را به دندانپزشک اطفال نشان دهیم؟

دندانپزشک اطفال آموزش ویژه ای در زمینه مراقبت از سلامت دهان و دندان کودک دیده است. اولین مراجعه کودک به دندانپزشک باید هنگام رویش اولین دندان باشد. در این جلسه دندانپزشک دستوراتی برای پیشگیری از مشکلات دهان و دندان کودک به شما ارائه میکند. دندانپزشک رشد دندانی کودک را بررسی کرده و در مورد تغذیه کودک توضیحاتی می دهد. دومین باری که باید به دندانپزشک مراجعه کنید سن 5/2 تا 3 سالگی است که تقریبا تمام دندانهای شیری او رویش یافته اند. هدف از این مراجعه این است که ببینید آیا تمام دندانها خوب رویش کرده اند یا خیر. دندانها از نظر پوسیدگی (کرم خوردگی!) نیز بررسی می شوند. در صورت لزوم برنامه تغذیه ای و بهداشتی پیشگیرانه دندانی نیز به شما ارائه می شود. سومین مراجعه شما به دندانپزشک در 5/3 تا 4 سالگی باید باشد. در این زمان رشد دندانها و فک و پوسیدگی دندانی بررسی می شوند. اولین درمان فلوراید (در صورت لزوم) در این زمان انجام می شود. دندانپزشک اطفال از این پس یک تا دو بار در سال باید رویش دندانها را بررسی کند و در صورت لزوم درمان فلوراید انجام دهد.

• اولین دندان کودک چه زمانی در دهان جوانه می زند؟

اولین دندانها در 6 تا 8 ماهگی در دهان ظاهر می شود. در سه سالگی 20 دندان شیری باید در دهان کودک دیده شود. تاخیر در رویش دندانهای شیری و یا زود بیرون زدن آنها هر دو ارثی است و معمولا به مشکل خاصی مربوط نمی شود. اما اگر کودک در دوازده ماهگی هنوز هیچ دندانی در نیاورده است باید او را به دندانپزشک نشان دهید.

• علائم دندان در آوردن کودک چیست؟

علائم و نشان های دندان در آوردن کودک معمولا به صورت زیر است:

• تورم و قرمز شدن لثه ها
• افزایش جریان بزاق
• اضطراب و بهانه گیری
• تغییر در عادات خوردن
• کاهش اشتها
• بد خواب شدن

به طور کلی علائم دندان در آوردن کودک خفیف است. اگر متوجه تب ، استفراغ یا اسهال کودک خود شدید حتما باید به پزشک مراجعه کنید چون این علائم نشانگر مشکل دیگری هستند که ارتباطی با خود فرایند دندان در آوردن ندارد. به منظور کاهش ناراحتی دندان در آوردن دو تا سه مرتبه در روز با گاز استریل مرطوب، دهان او را تمیز کنید و اشیای تمیز خنک مخصوص گاز گرفتن نوزاد به او بدهید تا بجود. همچنین میتوانید از حوله نرم و تمیزی برای این منظور استفاده کنید.

• باید از پستانک استفاده کنیم یا خیر؟

غریزه مکیدن در نوزادان قدرتمند است. مکیدن اجسام یا انگشت از طرفی نیاز به خوردن را ارضا می کند و از طرف دیگر در زمانهای در دسترس نبودن مادر، جایگزین ارتباط با مادر می شود. چون مکیدن لذت زیادی برای نوزاد دارد، برای برطرف کردن این میل از انگشت یا اشیاء دیگر استفاده می کند. پستانک یک وسیله مهم و بسیار متداول برای ارضای میل به مکیدن در نوزاد است. پستانک می تواند جلوی عادت مکیدن انگشت را بگیرد. تلاش برای جلوگیری از مکیدن پستانک منجر به تقویت عادت مکیدن انگشت می شود و این رفتار جایگزین پستانک مکیدن کودک می شود که میتواند پیامدهای جدی برای رشد دندانها و فک به دنبال داشته باشد. به طور کلی استفاده از یک شی آرام کننده بر استفاده از انگشت برای مکیدن ارجحیت دارد چرا که متوقف کردن این رفتار آسانتر بوده و معمولا کمتر آسیب زاست.

• چه زمانی پستانک خوردن کودک باید متوقف شود؟

استفاده از پستانک یا عادت مکیدن انگشت باید پیش از 4 سالگی متوقف شود. علت ترک پستانک یا مکیدن انگشت در این سن احتمال بروز بدشکلی های فک و دندان است. اگر چه در صورتی که این عادت پس از این سن ادامه پیدا کند امکان دارد بدشکلی های دائمی ایجاد شود که اصلاح آنها با ارتودنسی پیچیده و دشوار است. در صورتی که با پستانک خوردن کودک مشکل دارید با دندانپزشک در این زمینه مشورت کنید تا راههای ترک عادت را یاد بگیرید.

• پستانک مناسب نوزاد باید چگونه باشد؟

پستانک باید اندازه ای داشته باشد که کودک نتواند آن را به طور کامل در دهان قرار دهد. نوک پستانک باید نرم بوده و گردن آن باریک و انعطاف پذیر باشد. بهتر است شکل نوک پستانک متقارن باشد تا کودک بتواند آن را درست در دهانش بگذارد. سپر پستانک باید مقعر باشد تا تنگاتنگ و خیلی ملایم دور دهان را بگیرد و سوراخهای تهویه داشته باشد تا اجازه بدهد هوا از آن عبور کند تا مشکلات پوستی در این ناحیه ایجاد نشود. به طور کلی پستانک باید به صورتی ساخته شود که کودک نتواند آن را بشکند یا قطعاتش را از هم جدا کند. گره زدن پستانک به روبان یا بندی در دور گردن کودک اکیدا ممنوع است چرا که خطر خفگی ایجاد میکند.

http://www.eapd.eu/804C40C2.en.aspx