خشکی دهان

علائم و نشانه ‌های خشکی دهان
اگر بزاق کافی در دهان شما تولید نمی‌شود علایم زیر را تجربه می‌کنید:
• احساس خشکی یا چسبندگی دهان
• غلیظ و شیره ای بودن بزاق
• بوی بد دهان
• سخت شدن صحبت کردن، جویدن و بلعیدن
• خشکی و درد گلو و گرفتگی صدا
• خشکی و شیاردار شدن زبان
• تغییر حس چشایی
• مشکلاتی در استفاده از دندان مصنوعی
علاوه بر این موارد خشکی دهان ممکن است باعث شود رژ لب به دندان‌ها بچسبد.

چه زمانی به دندان‌پزشک مراجعه کنیم؟

اگر متوجه شدید دائماً دهانتان خشک می‌شود باید به دندانپزشک مراجعه کنید. 

چه عواملی باعث خشکی دهان می‌شود؟
زمانی خشکی دهان اتفاق می‌افتد که غدد بزاقی دهان بزاق کافی برای مرطوب نگه داشتن دهان تولید نمی‌کنند. این غدد ممکن است در نتیجه عوامل زیر به درستی عمل نکنند:
مصرف برخی داروها - صدها دارو از جمله داروهای بدون نسخه ممکن است باعث خشکی دهان شوند. شایع‌ترین آنها، آن دسته از داروهایی هستند که برای درمان افسردگی، فشار خون بالا و اضطراب استفاده می‌شود و همچنین داروهای آنتی ‌هیستامین، ضد احتقان، شل ‌کننده عضله و داروهای ضد درد (مسکن) از این جمله داروها هستند.
افزایش سن - بسیاری از افراد مسن تجربه خشکی دهان را دارند. عواملی که در این اتفاق نقش دارند عبارتند از مصرف برخی داروها، تغییراتی در توانایی بدن برای پردازش داروها، تغذیه نامناسب و مشکلات پزشکی طولانی مدت.
درمان سرطان - داروهای شیمی درمانی ممکن است ماهیت بزاق را تغییر داده و بر میزان تولید آن نیز تأثیر بگذارند. این وضعیت ممکن است موقتی باشد و پس از تمام شدن درمان جریان بزاق به حالت طبیعی بر‌گردد. پرتو درمانی در ناحیه سر و گردن نیز می‌تواند به غدد بزاقی آسیب وارد کرده و منجر به کاهش چشمگیر تولید بزاق شود. این وضعیت ممکن است موقتی و یا دائمی باشد (بستگی به دوز تشعشع و ناحیه تحت درمان دارد).
صدمه دیدن عصب ها - جراحت یا صدمه دیدن در اثر عمل جراحی در ناحیه عصب های سر و گردن ممکن است باعث خشکی دهان شود.
سایر مشکلات پزشکی - خشکی دهان می‌تواند در اثر مشکلات پزشکی مانند دیابت، سکته مغزی، عفونت قارچی در دهان و یا بیماری آلزایمر و یا در اثر بیماری‌های خود ایمنی مانند ایدز و سندرم شوگرن تجربه شود. خروپف و نفس کشیدن از دهان نیز باعث خشک شدن دهان می‌شود.
مصرف الکل و دخانیات - مصرف الکل و سیگار کشیدن یا مصرف سایر محصولات تنباکو باعث افزایش خشکی دهان می‌شود.
مصرف داروهای مخدر و غیر قانونی - متامفتامین می‌تواند منجر به خشکی شدید دهان شده و به دندان‌ها صدمه وارد نماید. همچنین حشیش باعث خشکی دهان می‌شود.

عوارض خشکی دهان چیست؟
در صورتی که دهان بزاق کافی نداشته باشد و خشک باشد مشکلات زیر ایجاد می‌شود:
• افزایش تجمع پلاک کردن، پوسیدگی دندان و بیماری لثه
• زخم‌های داخل دهان
• عفونت قارچی در دهان مانند برفک
• زخم یا ترک خوردن پوست در گوشه ‌های دهان و لبها
• مشکلاتی در غذا خوردن به علت سخت‌تر شدن جویدن و بلعیدن غذا

تشخیص خشکی دهان
برای تشخیص علت خشکی دهان احتمالاً سابقه پزشکی و تمامی داروهایی که مصرف می‌کنید اعم از تجویزی و بدون نسخه بررسی شده و دهان شما نیز معاینه می‌شود. گاهی اوقات ممکن است لازم باشد آزمایش خون بدهید. ممکن است لازم باشد از غدد بزاقی تصویر برداری شود یا با آزمایش‌هایی میزان بزاق تولیدی مشخص شود. اگر دکتر به سندرم شوگرن شک داشته باشد نمونه کوچکی از سلول‌های غدد بزاقی لب را برداشته (نمونه ‌برداری) و برای آزمایش ارسال می‌نماید.

درمان خشکی دهان
درمان بستگی به عامل ایجاد کننده خشکی دهان دارد.
در صورتی که علت آن مصرف برخی داروها باشد ممکن است داروها با داروهای مشابه تعویض شود یا دوز آن تغییر کند.
ممکن است توصیه شود از محصولات مرطوب کننده دهان مانند بزاق مصنوعی، دهان‌شویه و مرطوب کننده استفاده کنید. برخی انواع دهان‌شویه مخصوص خشکی دهان طراحی شده‌ اند به خصوص آنهایی که حاوی زایلیتول هستند در این زمینه مؤثرتر می‌باشند و از پوسیدگی دندان نیز جلوگیری می‌کنند.

در صورتی که خشکی دهان شدید باشد ممکن است داروهایی برای تحریک تولید بزاق تجویز شود. همچنین برای جلوگیری از پوسیدگی دندان ممکن است فلوراید درمانی توصیه شود.