جلو زدگی فک پایین یا آندربایت

اگر چه آندربایت بسیار کمتر از اوربایت شیوع دارد اما تأثیر بیشتری بر اعتماد به ‌نفس افراد گذاشته و مشکلات زیادی برای آنها ایجاد می‌کند. آندربایت یا جلو زدگی فک پایین (prognathism) نوعی مال اکلوژن یا اختلال بایت است. در این موارد، بیشتر مشکلات ارتودنسی حاصل جلو زدن غیرطبیعی فک یا دندان‌ها هستند. آندربایت با جلو زدگی فک پایین شناخته می‌شود به صورتی که در هنگام بایت (بسته بودن دهان) دندان‌های جلوئی پایینی جلوتر از دندان‌های جلویی بالایی قرار می‌گیرند. این وضعیت ممکن است در اثر اختلال رشد استخوان فک (اسکلتی) یا ناهمراستایی دندان‌ها (دندانی) و یا هر دو اتفاق بیفتد.

چه عواملی باعث ایجاد آندربایت می‌شود

اگر چه آندربایت شیوع کمتری نسبت به اوربایت دارد، اما باز هم 5 تا 10 در صد از جمعیت را تحت تأثیر قرار می‌دهد. معمولاً آندربایت ارثی است به این معنی که بیشتر افراد از بدو تولد دچار این مشکل هستند. در این حالت آندربایت حاصل بزرگ‌تر بودن فک پایین یا کوچک‌تر بودن (تنگی) فک بالا است. همچنین شلوغی و به هم‌ ریختگی دندان‌ها و بد شکلی آنها نیز می‌تواند باعث آندربایت شود.
جالب است بدانید برخی گروه‌های نژادی بیشتر مستعد آندربایت هستند. مثلاً در آسیا آندربایت بیشتر دیده می‌شود که می‌تواند نشانگر ژنتیکی بودن این ویژگی باشد.
همچنین آندربایت می‌تواند در اثر عوامل محیطی مانند فشار زبان و تنفس از راه دهان اتفاق بیفتد که در دوران رشد باعث هل دادن دندان‌های جلوئی پایینی و فک پایین به سمت جلو می‌شود. عادت بد غذا خوردن نیز می‌تواند باعث ایجاد آندربایت شود. کودکانی که دچار آلرژی و گرفتگی بینی هستند و بیشتر از دهان نفس می‌کشند، زبانشان را دائماً به فک پایین فشار می‌دهند که این وضعیت احتمال آندربایت را افزایش می‌دهد.

عوارض و پیامدهای آندربایت

آندربایت شدید می‌تواند باعث ناهنجاری صورت و بزرگ‌ دیده شدن چانه شود. علاوه بر مشکلات زیبایی که در اثر آندربایت ایجاد می‌شود، مشکلات دیگری از جمله دشوار شدن جویدن، بلعیدن و صحبت کردن نیز اتفاق می‌افتد. مشکلات بایت که در اثر جلو زدگی فک پایین ایجاد می‌شود می‌تواند منجر به نوک به نوک شدن دندانهای بالا و پایین و در نتیجه ساییدگی مینای دندان شده و احتمال تحلیل ریشه و پوسیدگی دندان یا مشکلات دیگر دندانی را افزایش می‌دهد. همچنین آندربایت باعث مشکلات مفصل گیجگاهی فکی ( TMJ) می‌شود که می‌تواند وضعیتی دردناک باشد.

درمان آندربایت در کودکان

مداخله به موقع بهترین درمان آندربایت است. هر چه آندربایت زودتر تحت درمان قرار بگیرد، احتمال جلوگیری از نیاز به جراحی فک در آینده بیشتر است. در حالت ایده ‌آل درمان آندربایت باید پیش از هشت سالگی شروع شود. در این زمان فک کودک هنوز در حال شکل‌ گیری بود و تغییر شکل و هدایت رشد آن آسان‌تر است. اگر مطمئن نیستید کودک شما دچار آندربایت است یا خیر او را به ارتودنتیست نشان دهید. انجمن دندانپزشکی آمریکا توصیه می‌کند همه کودکان در سن هفت‌ سالگی به ارتودنتیست نشان داده شوند تا زمان کافی برای اقدامات درمانی وجود داشته باشد.

درمان‌های متداول آندربایت برای کودکان کم‌سن به صورت زیر است:

وسیع کننده کام یا اکسپندر برای فک بالا- وسیع کننده کام یک قالب پلاستیکی متحرک و یا سیم ثابت است که در سقف دهان قرار می‌گیرد. در وسط این وسیله یک پیچ وجود دارد که با کلید مخصوصی پیچانده می‌شود. هنگامی که پیچ سفت می‌شود در خط میانی کام کشش ایجاد شده و در نتیجه تولید بافت تحریک می‌شود. این وسیله باید طبق دستور متخصص ارتودنسی پیچانده شود تا دوره درمان تکمیل گردد. معمولاً درمان یک سال طول می‌کشد. پس از این که فک به پهنای مورد نظر رسید، وسیع کننده از دهان خارج شده و به جای آن نگهدارندة ارتودنسی استفاده می‌شود.

وسیع کننده کام یا اکسپندر برای فک بالا- وسیع کننده کام یک قالب پلاستیکی متحرک و یا سیم ثابت است که در سقف دهان قرار می‌گیرد. در وسط این وسیله یک پیچ وجود دارد که با کلید مخصوصی پیچانده می‌شود. هنگامی که پیچ سفت می‌شود در خط میانی کام کشش ایجاد شده و در نتیجه تولید بافت تحریک می‌شود. این وسیله باید طبق دستور متخصص ارتودنسی پیچانده شود تا دوره درمان تکمیل گردد. معمولاً درمان یک سال طول می‌کشد. پس از این که فک به پهنای مورد نظر رسید، وسیع کننده از دهان خارج شده و به جای آن نگهدارندة ارتودنسی استفاده می‌شود.

هدگیر معکوس یا ماسک معکوس صورت- این وسیله جلوی سر قرار گرفته و به پلاک متحرک یا بند فلزی دور دندان آسیای بالایی متصل می‌شود تا فک بالا را جلو بکشد.

چانه بند- برخلاف دو درمان بالا که به رشد فک بالا کمک می‌کنند، چانه بند (chin cap) رشد فک پایین را محدود می‌کند.

ممکن است یک درمان نتواند به طور کامل نیاز به جراحی در آینده را برطرف نماید. اما در صورتی که آندربایت خفیف باشد متخصص ارتدنسی ممکن است کار ویژه‌ای برای درمان فک انجام ندهد و تنها با براکت وضعیت دندانها را اصلاح نماید.
صرف ‌نظر از نوع درمان مورد استفاده برای اصلاح آندربایت، معمولاً برای تکمیل درمان در آینده نیاز به استفاده از براکت وجود دارد.
درمان آندربایت در بزرگسالی محدود است. هنگامی که رشد فک کامل و تمام شده باشد، دیگر استفاده از وسیع کننده کام، هدگیر معکوس و چانه بند کمک چندانی نمی‌کند. اگر آندربایت ماهیتاً اسکلتی باشد، معمولاً برای تغییر موقعیت فک در بزرگسالی باید جراحی انجام شود. در این جراحی فک پایین عقب کشیده شده یا فک بالا جلوتر کشیده می‌شود. این نوع جراحی معمولاً در بیمارستان و تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. حتما پیش از جراحی به عنوان بخشی از درمان، براکت و درمان ارتودنسی لازم است.
اگر آندربایت ماهیت دندانی داشته باشد ممکن است نیازی به جراحی نباشد. در چنین مواردی کشیدن دندان برای از بین‌ بردن شلوغی و به‌ هم ‌ریختگی دندان‌ها و استفاده از براکت برای حرکت دادن دندان‌ها به موقعیت مناسب، لازم است.

هرگز برای اصلاح آندربایت دیر نیست.

https://www.1800dentist.com/underbite/